Osoby

KOLASZYŃSKI Ryszard (1 kwietnia 1920 Majdan Nepryski koło Tomaszowa Lubelskiego – 28 października 1984 Lublin),

aktor. 

Był synem Pawła Kolaszyńskiego i Leokadii z Nachajskich; mężem aktorki Danieli Reginy Kolaszyńskiej z Miklasińskich (zob. t. 2). Z rodzinnej wsi wyjechał mając 16 lat i udał się do Łukowa, gdzie w warsztacie starszego brata uczył się zawodu elektryka. We wspomnieniu napisał, że w kinie w Łukowie pomagał kinooperatorowi i dzięki temu oglądał wiele filmów, a także objazdowych przedstawień teatralnych, granych w sali kinowej. W 1944 znalazł pracę jako elektryk-oświetleniowiec w Teatrze Miejskim w Lublinie. Gdy przy teatrze tym powstało Studio Dramatyczne, a potem Szkoła Dramatyczna, przygotował się do egzaminu wstępnego i od września 1946 do sierpnia 1948 był słuchaczem tej Szkoły. Końcowy egzamin przed komisją państwową zdawał z całą grupą studentów w lipcu 1948 w Łodzi, a poprawkowy z dykcji już sam, w czerwcu 1949 w Krakowie. 

Od sezonu 1948/49 do 31 lipca 1951 występował w Teatrze Miejskim (potem Teatr Ziemi Rzeszowskiej) w Rzeszowie, a od 1 sierpnia 1951 do końca 1958/59 w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie. Kolejne sezony spędził w: Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1959/60–1962/63), Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie i Słupsku (1963/64), ponownie w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie (1964/65–1967/68), Teatrze im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1968/69 i 1969/70), znowu w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie (1970/71) i w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1971/72–1983/84). Zmarł nagle, w trakcie pracy nad rolą Ojca w Weselu (premiera odbyła się w Lublinie w listopadzie 1984).

Wśród bardzo wielu zagranych przez Kolaszyńskiego ról, trzeba wymienić takie, jak w Rzeszowie: w 1948 Nieśmiałowski (Klub kawalerów), w 1949 Starikow (Ożenek), w 1950 Don Juan (Wiele hałasu o nic), Stiopa (Platon Kreczet) i Rotmistrz (Damy i huzary); w Szczecinie: w 1952 John Piribingle (Świerszcz za kominem) i Boczarow (Niespokojna starość), w 1955 Wielgosz (Ostry dyżur), w 1957 Wojewoda (Mazepa), w 1958 Smugoń (Uciekła mi przepióreczka) oraz Zdechlak i Księżyc (Sen nocy letniej); w Lublinie: Seriebriakow (Wujaszek Wania, 1960), Hetman Branicki (Król i aktor, 1962), doskonały „typ z galicyjskiego Krakowa” Kapała (Królowa przedmieścia, 1963); w Koszalinie: Cynna i Flawiusz (Juliusz Cezar, 1964); ponownie w Szczecinie: bardzo dobry Naczelnik policji (Policjanci, 1964), Dezerter (Przychodzę opowiedzieć, 1965), Kapral i Starosta (Dziady, 1966), Szambelan (Pan Jowialski, 1967); w Gorzowie w 1969 Dziad (Sędziowie) oraz Radost (Śluby panieńskie); w Szczecinie Czepiec (Wesele, 1970); i znowu w Lublinie: Dyzma (Gwałtu, co się dzieje!, 1972), Piotr Kmita (Barbara Radziwiłłówna, 1974), Ciuciumkiewicz (Dom otwarty, 1975), Stiepan Czubkow (Oświadczyny, 1978), Barnaba (Lekki ból, 1980), Don Diego (Cyd, 1980), Morton (Maria Stuart Słowackiego, 1981), Major (Fantazy, 1983), Nauczyciel (Kartoteka, 1984), Perełka (Zemsta, 1984). 

W Lublinie, gdzie przez wiele lat był cenionym i lubianym aktorem, został laureatem Wojewódzkiej Nagrody Teatralnej za sezon 1983/84. Był tu też wieloletnim przewodniczącym Koła SPATiF-ZASP-u. 

Bibliografia

Almanach 1984/85; Bechczyc-Rudnicka: Uchylanie masek s. 74, 419; Jego siła (Wspomnienie K.; il.); Lub. t dram. 1944–79 s. 43; Sośnicki: 40 lat (il.); Sośnicki: Z sezonu; Stoch: Dzieje klasyki; T. im. Siemaszkowej 1944–94; Teatry w Szczecinie 1945–65 (il.); Kur. Lub. 1984 nr 216; Akta (fot.), ZASP; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59; encyklopedia.szczecin.pl; www.encyklopediateatru.pl 

Ikonografia

B. Rajkowski: K. jako sołtys Pietrzak (Zwycięstwo), karyk., rys., repr. Kur. Szcz. 1953 nr 62; Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Ryszard Kolaszyński (1 VI 1920 Majdan Nepryski, woj. lubelskie - 28 X 1984 Lublin), aktor. W 1944 rozpoczął pracę w t. lub. jako elektryk. Po utworzeniu Studia Teatralnego przy T. Miejskim w Lublinie został jego słuchaczem (1946-48), eksternistyczny egzamin aktorski, zdał w 1949. W l. 1948-51 był zaangażowany w T. Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie, 1951-59 w T. Dramatycznych w Szczecinie, 1959-63 w IV im. Osterwy w Lublinie, w sez. 1963/64 w Bałtyckim T. Dramatycznym w Koszalinie, 1964-68 ponownie w T. Dramatycznym w Szczecinie, 1968-70 w T. im. Osterwy. w Gorzowie, w sez. 1970/71 znów w Szczecinie, w l. 1971-84 w T. im. Osterwy w Lublinie. Grał m.in. Don Diega ("Cyd Corneille'a" - Wyspiańskiego), Venture'a ("Sułkowski" Żeromskiego), Wilkosza ("Uciekła mi przepióreczka" Żeromskiego), Szambelana ("Pan Jowialski" Fredry), Ciuciumkiewicza ("Dom otwarty" Bałuckiego), Nauczyciela ("Kartoteka" Różewicza), Majora ("Fantazy" Słowackiego), Perełkę ("Zemsta" Fredry). Źródło: Almanach sceny polskiej 1984/1985. Tom XXVI. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1989.