Irena Brenoczy
BRENOCZY Irena, właściwie Irena Abramowicz (działała 1926–1944; zmarła po 1960),
aktorka.
Od 1926 uczęszczała na Kursy Wokalno-Dramatyczne Jadwigi H. Hryniewieckiej w Warszawie. Na scenie używała nazwiska Brenoczy. W sezonie 1928/29 występowała w Teatrze Miejskim w Lublinie, na przykład jako Widmo Śmierci (Dybuk), Pani Sobolewska (Pani Walewska), w 1929/30 w Teatrze Polskim w Warszawie, między innymi jako: Żona Korobkina (Rewizor), Żona Mecenasa (Wilki w nocy), Hiszpanka (Słaba płeć). W sezonie 1930/31 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, na przykład w roli Żony (Wieczne pióro). W sezonie 1931/32 grała w Teatrach Miejskich w Wilnie, w Teatrze Lutnia: Cecylię (Panna mężatka), Julię (Pan poseł i Julia), Ewelinę (Tak się zdobywa kobiety), a w Teatrze na Pohulance: Baronową (Pan naczelnik to ja), Helenę Schweringen (Matrykuła 33); w tej ostatniej roli
była doskonałą partnerką Wyrzykowskiego i dała sylwetkę głęboko przemyślaną we wszystkich szczegółach: umiała odpychać i rozbrajać
(„Słowo Polskie”).
Miała urodę, temperament sceniczny, tworzyła postaci wyraziste, mocne. Mieczysław Limanowski pisał:
ma w sobie miękkość kobiecą à la Desdemona, z drugiej strony pazury tygrysicy à la Medea,
Jan Ciecierski wspominał ją jako „kobietę młodą i ładną”, którą „koleżanki określały jako «femme fatale»”.
W sezonie 1932/33 grała w Teatrach Miejskich w Łodzi, na przykład Rutę Krzeptowską (Egipska pszenica), w 1933/34 i 1934/35 w Teatrze Polskim w Poznaniu, między innymi Kasię (Wesele), Lorę (Waterloo), Natalię (Ten i tamten), a potem w poznańskim objazdowym Teatrze Narodowym. W lipcu 1937 występowała w Teatrze Kameralnym w Warszawie w komedii Skandal w rodzinie, w sezonie 1937/38 w Teatrze Polskim w Katowicach, między innymi w rolach: Lulu (Skiz), Orczyńskiej (Gra serc), Pani Słowikowskiej (Gałązka rozmarynu), w 1938/39 w Teatrach Miejskich we Lwowie, na przykład jako Elmira (Świętoszek).
Po wybuchu II wojny światowej nadal przebywała we Lwowie; do czerwca 1941 występowała w Państwowym Polskim Teatrze Dramatycznym, na przykład jako Szujska (Opowieść o Bartoszu Głowackim). W sierpniu 1944 znalazła się w zespole lwowskiego Teatru Miniatury. Krystyna Feldman wspominała, że na przełomie 1944 i 1945 Brenoczy została aresztowana (wraz z aktorem Józefem Leliwą i inspicjentem L. Sapińskim), a dalsze jej losy pozostały nieznane. Wiadomo tylko, że po wojnie nie wróciła do kraju; około 1960 pisała do Związku Artystów Scen Polskich w Warszawie. Według informacji Henryka Szletyńskiego, mieszkała w domu starców w Leningradzie, gdzie prawdopodobnie zmarła.
Bibliografia
Boy: Pisma t. 28; Ciecierski: Zwyczajne życie; Czechowska: Zapolska; Formanowicz; Guderian-Czaplińska: Teatr. Arkadia; Kruk: T. w Lublinie 1918–39; Limanowski: Duchowość; Lorentowicz: T. Polski; Nawrat: Repertuar; Nawrat: T. Pol. w Katowicach; 75 lal T. Pol. w Poznaniu s. 416; M. Sobański: Teatr Polski na Śląsku 1922–1937, Katowice 1937 (il.); T. przy ul. Cegielnianej; Teatr pol. we Lwowie; Wilski; Szkolnictwo; T. Żukowski: Krystyna Feldman, albo Festiwal tysiąca i jednego epizodu, Poznań 2001; Kur. Warsz. 1930 nr 231, 322, 1931 nr 71, 1937 nr 212, 262, 1939 nr 127; Na szerokim świecie 1937 nr 34 (il.); Pam. Teatr. 1963 z. 1–4 s. 267, 1997 z. 1–4 s. 329, 690, 723; Scena Lwow. 1938/39 z. 1 s. 11 (il.); Scena Pol. 1929 z. 4; Sł. Pol. 1931 nr 225; Teatr 1988 nr 10 (S. Gintel-Domańska); Afisze: MTWarszawa, Uniw. w Poznaniu; Album „Teatry wileńskie 1929–1932”, Pracownia Dokumentacji Teatru IS PAN; Hernik Spalińska: Repertuar, Materiały, Red. SBTP IS PAN (m.in. program „Świętoszka”, Lwów 1938); Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikonografia
Fot. – IS PAN, NAC.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
