Waldemar Januszkiewicz
JANUSZKIEWICZ Waldemar (30 sierpnia 1915 Mińsk Litewski – 20 sierpnia 1999 Warszawa),
aktor, śpiewak.
Był synem Gwidona Januszkiewicza i Otylii z domu Baranowskiej; mężem Anieli z Jasińskich (ślub w 1946). W 1922 przyjechał z rodziną do Bydgoszczy, w 1936 w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym zdał egzamin dojrzałości, a potem odbył służbę wojskową. Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany, w czasie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli niemieckiej i więziony był w Oflagu II C w Woldenbergu (Dobiegniewie). Brał udział w organizowaniu obozowego życia teatralnego, np. od 24 do 30 września 1941 występował w porankach artystyczno-literackich Dawna Warszawa, w 1942 w przedstawieniach kukiełkowych oraz w jednej z głównych ról w jednoaktówce Noc w oberży. Po wyzwoleniu obozu wrócił do Bydgoszczy z postanowieniem, że zostanie aktorem.
Od 1 listopada 1945 zaangażował się do Teatru Polskiego, równocześnie uczył się aktorstwa w Szkole Dramatycznej, działającej przy teatrze. Debiutował już 21 grudnia 1945 rolą Motylińskiego (Klub kawalerów), a do końca sezonu 1946/47 grał też.: Admirała (Żeglarz), Kleanta (Chory z urojenia), Henryka (Walka kobiet), Majora Swindona (Uczeń diabła), Juliana (Żabusia), Gremia (Poskromienie złośnicy). W sezonie 1947/48 był aktorem Teatru Miejskiego w Lublinie, grał Mozarta (Mozart i Salieri), Damisa (Świętoszek), a w 1948/49 połączonych zespołów Teatru Miejskiego i Muzycznego. Występował w operetkowych rolach amantów: Ferriego (Wiktoria i jej huzar). Porucznika Niki i Porucznika Monti (Czar walca).
Był wysoki, o ładnych rysach twarzy, miał przyjemny w brzmieniu głos, ale niezgrabnie się poruszał. W sezonach 1949/50 i 1950/51 grał w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, głównie role dramatyczne: Lucencjusza (Poskromienie złośnicy), Henryka Trencha (Szczygli zaułek), Majora Swindona (Uczeń diabła), Maxwella (Korzenie sięgają głęboko), Szklarskiego (W stoczni). Przeniósł się do Warszawy i od sezonu 1951/52 do końca 1957/58 grał na scenie komediowo-muzycznej pod kolejnymi nazwami: Ludowy Teatr Muzyczny, Teatr Nowy, a od stycznia 1955 Operetka. Występował niekiedy w komediach, np. jako Zdzisław (Radcy pana radcy, 1952), ale najczęściej w niewielkich rolach operetkowych: Bindera (Domek trzech dziewcząt, 1954), Pana Bobineta i Hrabiego Gontrana (Życie paryskie, 1955); Ajaksa (Piękna Helena), Mikszy (Księżniczka czardasza) – 1957; Józefa (Fajerwerk, 1958).
W sezonach 1959/60 i 1960/61 grał w Teatrze Ludowym, np. Ricarda (Nauczyciel tańców), Korycińskicgo (Ja tu rządzę), w 1961/62 w Warszawskim Teatrze Objazdowym Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Estradowych, a w 1962/63–1964/65 w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie: Wacława (Mąż i żona), Onego (Pokusa). Od 1 września 1965 powrócił do warszawskiej Operetki na stanowisko starszego referenta nadzoru artystycznego, później organizatora pracy artystycznej; na emeryturę przeszedł 1 września 1980. Sporadycznie jeszcze występował, np. w roli Pawła (Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, 1966).
Bibliografia
Almanach 1998/99; Almanach sceny bydg. 1920–90; 10 lat T. w Tarnowie (il.): Jego siła; Operetka w Lublinie 1947–68; Panek: Operetka; Piekarski: Pol. t. jenieckie; Sempoliński: Druga połowa; Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; T. Nowy 1949–84; Żuchowski: Panorama; Pam. Teatr. 1998 z. 1–2 s. 199, 200; Akta (fot.). ZASP; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59.
Ikonografia
Fot. – ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
