Janusz Herbich
HERBICH Karol Janusz (20 czerwca 1913 Kalisz – 22 marca 1996 Warszawa),
śpiewak.
Był synem Józefa Herbicha, nauczyciela muzyki, organisty, dyrygenta chórów, i Marii z domu Koss; mężem Danuty z Zielińskich (ślub 27 grudnia 1938 w Kaliszu). Ukończył średnią Szkołę Handlową i średnią Szkołę Muzyczną w Kaliszu. W 1934–35 odbywał służbę wojskową. Potem zamieszkał w Warszawie, pracował jako handlowiec i równocześnie uczył się śpiewu pod kierunkiem Wacława Brzezińskiego. Do 1939 występował na koncertach w kawiarniach, salach koncertowych, np. w Sztuce i Modzie, w Ymce oraz w Polskim Radiu.
Po wybuchu II wojny światowej, walczył w kampanii wrześniowej. W czasie okupacji niemieckiej pozostał w Warszawie, pracował w biurze i brał udział w tajnym życiu artystycznym; śpiewał w kościołach. Po wojnie mieszkał kilka miesięcy w Kaliszu i Łodzi. Później wrócił do Warszawy, kontynuował naukę śpiewu (śpiewał barytonem) pod kierunkiem Wacława Brzezińskiego i Grzegorza Orłowa. (W marcu 1946 wziął udział w 1 Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym w Łodzi, gdzie otrzymał nagrodę). Na stołecznych scenach występował do końca swej kariery.
Należał do zespołu Sceny Operowo-Muzycznej Miejskich Teatrów Dramatycznych (1945–48), a potem Opery Warszawskiej (1948–54) i występował m.in. jako: Walenty (Faust, 1946), Janusz (Halka, 1947), Kruszyna (Sprzedana narzeczona, 1947), Maciej (Straszny dwór, 1949; tę rolę odtwarzał ponad 130 razy), Schaunard (Cyganeria, 1950), Markiz d’Obigny (Traviata, 1952), Dudarz (Halka, 1953). W sezonach 1954/55–1970/71 był w zespole warszawskiej Opery Objazdowej. Miał zdolności aktorskie, zakres jego repertuaru był szeroki. Śpiewał partie charakterystyczne, dramatyczne i liryczne, czołowe, jak i drugoplanowe, w tym takie, jak: Tonio (Pajace, 1954), tytułowa w Rigoletcie (1955; w dalszych przedstawieniach jako Monterone, a w premierze w 1965 Marullo), Sharpless (Madame Butterfly, 1957, a w premierze w 1963 Yamadori), Figaro (Cyrulik sewilski, 1958), Baron (Traviata, 1959), Miecznik (Straszny dwór, 1960), Escamillo i Morales (Carmen, 1961), Herold królewski (Andrzej z Chełmna, 1962), Zakrystian (Tosca, 1964), Pan Fluth (Wesołe kumoszki z Windsoru, 1967), Sędzia (Dzwony z Corneville, 1969).
Koledzy sceniczni, Włodzimierz Gołobów i J. Kondracki, w programie jubileuszowym Opery Objazdowej, podkreślali jego talent i pracowitość. Po likwidacji Opery Objazdowej (1971), do 31 sierpnia 1974 należał do zespołu sceny objazdowej Warszawskiej Opery Kameralnej. Działał w Związku Artystów Scen Polskich, był przewodniczącym Koła Związku Artystów Scen Polskich w Operze, a potem w Operze Objazdowej. Był Członkiem Zasłużonym SPATiF-ZASP-u. Organizował koncerty, m.in. na rzecz Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.
Bibliografia
Almanach 1995/96; 10 lat Opery warsz. 1945–55 (il.); Gołobów, Kondracki (il.); Kaczyński; Dzieje „Halki”; Warsz. Opera Kameralna 1961–96; Gaz. Wyb. 1996 nr 73; Akt ślubu nr 211/1938. Arch. USC Kalisz; Akt zgonu nr VII/868/1996, Arch. USC Warszawa; Akta (fot.), ZASP; Rymkiewicz: T. Powszechny; Almanach 1944–59.
Ikonografia
Fot. – Bibl. Nar., IS PAN.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
