Osoby

KOMOROWSKA Zofia, zamężna Jasiukiewicz (27 października 1921 Łódź – 18 grudnia 1996 Warszawa),

aktorka. 

Była córką Władysława Komorowskiego i Heleny ze Stefańskich; żoną aktora Stanisława Jasiukiewicza (zob. t. 2; ślub w 1951 we Wrocławiu). W 1939 ukończyła gimnazjum w Warszawie. W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej pracowała w Elektrowozowni Warszawa-Praga. Od sierpnia 1945 do sierpnia 1946 należała do zespołu Towarzystwa Teatrów i Muzyki Ludowej pod kierownictwem Niny Burskiej, występującego pod szyldem Teatru Polskiego w Słupsku; zagrała tytułową Roxy. W 1946–49 studiowała na Wydziale Aktorskim warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej z siedzibą w Łodzi i brała udział w przedstawieniach Teatru Powszechnego Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, np. jako Pasterka (Fircyk w zalotach), a w Teatrze Wojska Polskiego w spektaklach dyplomowych, śpiewała i tańczyła w Godach weselnych i Kramie z piosenkami. Po uzyskaniu dyplomu, wyjechała do Wrocławia, gdzie w 1949–55 była aktorką Teatrów Dramatycznych. Od sezonu 1955/56 zaangażowała się, wraz z mężem, do Teatru Polskiego w Warszawie i w jego zespole pozostała do końca 1986/87, potem przeszła na emeryturę, ale występowała jeszcze w 1987/88. 

We Wrocławiu grała swe najważniejsze role, chwalone przez krytyków, np.: Klarę (Zemsta, 1949), Betsy (Henryk VI na łowach, 1950); Rozalindę (Jak wam się podoba), Mariannę (Skąpiec) – 1951; Janinę Kwadrowską (Grzech), Justysię (Mąż i żona), Jadwigę Ochotnicką (Klub kawalerów) – 1953 i Sylwię (Igraszki trafu i miłości, 1954), w której odniosła prawdziwy sukces. Była w tej roli, zdaniem Wojciecha Dzieduszyckiego, „urocza, finezyjna i pełna wdzięku”, a według J. Pawłowicz

ujęła widzów, bez afektacji, bez przesady i fałszu, jedynie uśmiechem, błyskiem oczu, skrzywieniem twarzy, dąsem, modulacją głosu i lekkim, oszczędnym ruchem. Ukazała wszystkie odcienie coraz to zmieniającego się nastroju tej dziewczęcej postaci, od zadumania i niepokoju, poprzez olśnienie urokiem kochanka, zdziwienie, uczucie obrażonej dumy, przekory i zalotności. 

Jej dobrze zapowiadająca się kariera aktorska, w Warszawie nie miała szans rozwoju. Otrzymywała przeważnie role drugoplanowe, potem epizodyczne. Recenzje, choć na ogół przychylne, były najczęściej zdawkowe. Jan Kott zauważył, że jako „sentymentalna” Dziewica i „romantyczna” Kobieta w żałobie, miała „własną prawdę uczuć” (Dziady, 1955); jej Mirra (Achilles i panny, 1956) „wyglądała bardzo ładnie i świetnie się ruszała”, zaś do roli Rozalki (Nie igra się z miłością, 1958),

ucieleśnienia miłości fizycznej, nie miała warunków, nie miała

w sobie nic z porywu zmysłów.

Grała też Mirrynę (Obrona Ksantypy, 1958); Lirę (Złota wieża), Siostrę Julię (Port Royal) – 1959; Marysię (Wesele, 1961); Klementynę (Pierścień wielkiej damy), Otyldę (Rewolwer) – 1962; Panią Monteki (Romeo i Julia, 1963). „Interesującą rolą” (Jerzy Koenig), „o której krzywdą byłoby nie wspomnieć” (Roman Szydłowski), okazała się Marianna Splendorek (Oni, 1966); według Karoliny Beylin była „zabawna w roli konwencjonalnej mieszczki”, Pani Knox (Pierwsza sztuka Fanny, 1968). Z pozostałych warto wy mienić: Laurę i Silvię (Księżniczka na opak wywrócona, 1970); Martę (Faust) i „bardzo śmieszną «panienkę»” (Andrzej Hausbrandt) Filomenę (Porfirion Osiełek) – 1971; Saracenę (Błazeńska czapka, 1976), Ninę (Przy pełni księżyca, 1977), „barwną i wyrazistą, choć momentami przerysowaną” (J. Ost) Małgorzatę (Henryk VI na łowach, 1979), Szewcową (Uciechy staropolskie, 1981), Sprzątaczkę-Erynię III (Obłęd według Jerzego Krzysztonia, 1982), Czepcową (Wesele, 1984), jedną z Czarownic (Kordian, 1987). 

W 1970–77 zagrała w kilku spektaklach Teatru TV. W 1984 obchodziła jubileusz 35-lecia pracy aktorskiej, a w 1985, 30-lecie występów na scenie Teatru Polskiego.  

Bibliografia

Almanach 1996/97; Kelera: Wrocław; Kott: Jak wam się podoba s. 118; Kott: Miarka za miarkę s. 132; Kott: Poskromienie złośników s. 116, 189; Krasiński: T. Polski 1939–2002; Mickiewicz na scenach pol. (il.); Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Mrozińska: Szkoła (il.); Mrozińska: Trzy sezony; Para: Salony i kulisy; T. Polski Wrocław 1945–65 (il.); Warsz. szkoła teatr.; Barwy 1980 nr 7 (J. Ost); Express Wiecz. 1968 nr 144 (K. Beylin), 1972 nr 15 (A. Hausbrandt); Gaz. Rob. 1954 nr 282 (J. Pawłowicz); Gaz. Wyb. 1996 nr 301; Kur. Pol. 1968 nr 140; Prz. Kult. 1956 nr 38 (J. Kott); Sł. Pol. 1954 nr 286 (W. Dzieduszycki); Teatr 1956 nr 21 (il.); Trybuna Ludu 1966 nr 154 (R. Szydłowski); Współczesność 1966 nr 14 (J. Koenig); Życie Warsz. 1996 nr 301; Akta, ZASP (fot.); Programy i wycinki prasowe, IS PAN, Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.