Emilia Jaworska
JAWORSKA Emilia (28 sierpnia 1902 Dąbrowa Tarnowska – 21 lipca 1972 Kraków),
aktorka.
Była córką Ignacego Jaworskiego i Julii z domu Guzik. Ukończyła Gimnazjum Świętej Rodziny w Krakowie i, jak podawała, w 1927–29 uczyła się w krakowskiej Miejskiej Szkole Dramatycznej, a potem na lekcjach u Bronisława Dąbrowskiego. W 1930 zdała aktorski egzamin Związku Artystów Scen Polskich i od sezonu 1931/32 zaangażowała się do Teatru im. Słowackiego w Krakowie. Występowała tu stale do 1939, z przerwą w sezonie 1936/37, kiedy grała w Teatrze Miejskim w Łodzi.
Spośród jej ról warto wymienić takie jak, w 1932: Zośka (Dzika pszczoła), Marynia (U mety), Kasia (Wesele), Karolina (Egipska pszenica); w 1933: Maryna (Horsztyński), Anna (Igraszki muzyczne); w 1934: Kaczulska (Rodzina), Augustyna (Towariszcz), Fruzia (Damy i huzary); w 1935: Hanka (Moralność pani Dulskiej), Mina (Klub kawalerów), Zuzia (Rozbitki); w 1938: Obywatelka Nike (Gałązka rozmarynu), Kasia (W małym domku).
W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej pracowała jako urzędniczka w Zarządzie Miejskim w Krakowie. Od lutego 1945 zaangażowała się ponownie do Teatru im. Słowackiego i występowała tu w sezonach 1945/46 i 1946/47, m.in. jako: Żelazna (Panna Maliczewska), Aniela (Król), Maciejowa (Bartosz Głowacki), Miecia (Dom otwarty). W sezonie 1947/48 należała do zespołu Teatru Ziemi Opolskiej, gdzie wystąpiła w roli Amelii (Oj mężczyźni, mężczyźni). Wróciła do Krakowa i w sezonie 1948/49 statystowała w Teatrze im. Słowackiego, a w 1949/50 grała w Teatrach Dramatycznych, np. Matuszkę (Lubow Jarowaja), Sąsiadkę (Krzyk jarzębiny), Daszę (W pewnym mieście). Od 2 sierpnia do 30 listopada 1952 była zaangażowana w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu, grała Ewę (Radcy pana radcy) i Krzewinową (Zbiegowie).
Dwukrotnie, w 1948 i 1950, była zwolniona z teatru, jak napisano w aktach Związku Artystów Scen Polskich, za „postępowanie niezgodne z etyką zawodową”. Od listopada 1952 pozostawała bez pracy, mieszkała nadal w Krakowie.
Bibliografia
Poskuta-Włodek; S. Staśko: Narodziny teatru, Katowice 1972 s. 146, 160; Sto lat Starego Teatru; T. przy ul. Cegielnianej; Pam. Teatr. 2008 z. 3–4 s. 80; Afisze, IS PAN; Akta (fot.), ZASP; Akt zgonu, Arch. USC Kraków; Almanach 1944–59.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
