Osoby

KONARSKI Czesław (31 marca 1914 Warszawa – 18 sierpnia 1985 Nowa Iwiczna koło Piaseczna),

tancerz, kierownik baletu. 

Był synem Władysława Konarskiego i Wandy z Dobrowolskich; mężem tancerki Alicji Halamy. Tańca uczył się w warszawskiej szkole baletowej, m.in. pod kierunkiem Adama Blancarda. W lipcu 1928, po popisach uczniów, został wyróżniony i pochwalony za doskonałe skoki: „Konarski, pierwszorzędna elewacja”, napisała wtedy Tacjanna Wysocka, a rok później H. Liński dodał, że także „dobry piruecista”. W przedstawieniach Teatru Wielkiego w Warszawie występował w trakcie nauki, a po ukończeniu szkoły został solistą zespołu baletowego tej sceny. 

Wystąpił m.in. jako Ośmiornica i Włościanin w opero-balecie Syrena (1928), w baletach: Kurant zaczarowany (1928); jeden z Murzynów (Szeherezada), Niedźwiadek (Pan Twardowski) – 1929; Gladiator, Kozodój i Nietoperz (Święto ognia), jeden ze Złych duchów (Jezioro łabędzie), Chłopiec stajenny (Pietruszka) i w opero-balecie Boruta – 1930. Pod koniec 1934, zaangażowany do tworzącego się Baletu Polskiego Feliksa Parnella, występował z nim od stycznia 1935 w teatrze Wielka Rewia w Warszawie, w objazdach po Polsce, a także za granicą, m.in. w 1935 w Paryżu, Berlinie, Londynie, Belgii, Holandii, Genewie, ponownie na tournée, m.in. we Francji i Niemczech. Tańczył w miniaturach: Kapitał i praca (później pt. Praca i zmysły), Demon i wiara, Roztańczona baba, Wesele (łowickie), Lajkonik krakowski (zwierzyniecki), w tańcu zespołowym w Łuczniku oraz w Umarł Maciek, umarł, Tańcach góralskich, Krakowiaku, z Alicją i Zizi Halamami w Trojaku, jako Żołnierzyk (Chłopcy malowani), Fedro (Hiszpańska miłość), Oficer (Sto lat walca), Joni (Rapsodia węgierska), Marynarz (W każdym porcie dziewczyna). 

W lipcu 1936 był w polskiej grupie baletowej, biorącej udział w Olimpiadzie Tanecznej w Berlinie (zespół uhonorowano najwyższą nagrodą). W połowie 1937 został pierwszym solistą w Polskim Balecie Reprezentacyjnym. W dniu 19 października 1937 wystąpił w roli Twardowskiego w Baśni krakowskiej i jako Pan Młody w Pieśni o ziemi, na scenie paryskiego teatru Mogador podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuki i Techniki (zespół otrzymał Grand Prix). W 1937 z tym zespołem występował też w Londynie, a w 1938 odbył tournée po Niemczech i Polsce. Po przerwie wrócił do Polskiego Baletu Reprezentacyjnego, już pod kierownictwem Leona Wójcikowskiego i w styczniu 1939 wziął udział w występach zespołu we Francji, a w marcu w Belgii; wystąpił w drugiej obsadzie roli Wodza w Harnasiach, tańczył tę partię np. w Paleis des Beaux Arts w Brukseli, a po powrocie zespołu do kraju, także w Warszawie, choć według opinii Lińskiego rola ta „nie była w jego typie, był w niej zaledwie poprawny”. 

W przerwach pracy zespołu, ze swą partnerką Alicją Halamą, tańczył w warszawskich teatrach rewiowych: w 1936 występował w Teatrze na Karowej w scenach baletowych w Wesołej wdówce (23 września); w 1937 w teatrze Wielka Rewia, m.in. w Wiosennej paradzie gwiazd (28 marca); w 1938 ponownie na scenie Wielkiej Rewii, np. w widowisku Dla ciebie, Warszawo! (wrzesień), Naprzód marsz! (listopad; według H. Lińskiego: „Wspaniały pląs czarującego duetu przyczynił się do sukcesu programu”), Raj kobiet (grudzień; w programie tym tańczyli w scence baletowej Pierrot i Colombina i zdaniem Lińskiego: „Uroczy duet popisał się tu znów swą gracją i eteryczną lekkością”), a w 1939 w ostatniej rewii Szukamy gwiazdy (21 stycznia). Od kwietnia 1939 występował w kabarecie Ali Baba w programie Sezonie otwórz się! (5 kwietnia) i w rewii politycznej Orzeł czy Rzeszka? (31 maja). 

W 1940, z Alicją Halamą, znalazł się w zespole Teatru Polskiego w Paryżu, skąd po upadku Francji oboje przedostali się do Anglii. W 1940–47 zorganizował i prowadził Anglo-Polish Ballet w Londynie. Występował (nadal z Alicją Halamą) dla żołnierzy polskich w Wielkiej Brytanii, ale także publiczności cywilnej, polskiej i angielskiej; do końca 1941 dano około 500. przedstawień. Wystąpił w wystawianych przez siebie baletach i scenach baletowych: Umarł Maciek, umarł, Wesele krakowskie, Sylfidy, Pan Twardowski, Schubertiana, Jezioro łabędzie, The Dancing Woman (muzyka Vladimir Launitz). W 1943, z Alicją Halamą, tańczył na londyńskim Hippodromie w musicalu The Lisbon Story. W tymże roku wziął udział w krótkometrażowym filmie Scottish Mazurka w reżyserii H. Cękalskiego. Wiosną 1945, dzięki pomocy żołnierzy 1 Korpusu, występował z zespołem Anglo-Polish Ballet we Włoszech. Po wojnie pozostał na emigracji. 

W 1946–47 tańczył z Alicją Halamą w największym londyńskim music-hallu Palladium, m.in. w rewii High Time!. Z zespołem tym odbył liczne tournée, m.in. po USA, Kanadzie, Australii (1952), Afryce Południowej. Wziął udział w angielskich filmach: No Orchids for Miss Blandish (1948) i jako Duch Przyszłych Świąt w Scrooge (1951). Przez wiele lat prowadził w Londynie słynną polską restaurację „Daquise”, będącą ważnym ośrodkiem dla Polonii brytyjskiej. Przyjeżdżał do Polski, zmarł nagle w rodzinnej posiadłości. Tabl. 14. 

Bibliografia

Almanach 1985/86 (tu błędne miejsce śmierci); Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; L. Halama: Moje nogi i ja, Warszawa 1984; Komorowska: Szymanowski; Mamontowicz-Łojek: Terpsychora (opinie H. Lińskiego; il.); Mamontowicz-Łojek: Szkolnictwo baletowe (T. Wysocka); Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Mościcki: Teatry 1939 (il.); Parnell: Moje życie (il.); Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Turska: Przewodnik; Wierzyński: Wrażenia; Wysocka: Dzieje; Epoka 1929 nr 182; Kino 1935 nr 7; Kur. Warsz. 1939 nr 45, 79, 113, 149, 158; Pam. Teatr. 1996 z. 3–4 s. 541, 545, 549, 556–559, 1998 z. 3–4 s. 529 (il.), 535, 549 (il.), 554, 556; Rzeczpospolita 1985 nr 194; Ruch Muz. 1985 nr 21; Tyg. Ilustr. 1937 nr 49 (il.); Życie Warsz. 1985 nr 194; Akt zgonu nr 37/1985, Arch. USC Lesznowola; Programy, MTWarszawa; Pudełek: Materiały 1915–39; Wycinki prasowe, ITWarszawa. 

Ikonografia

Fot. – Bibl. Nar., MTWarszawa, NAC.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Czesław Konarski (31 III, 1914.- 18 VII 1985 Warszawa), tancerz. Po ukończeniu Warsz. Szkoły Baletowej został tancerzem, a w początkach 1. trzydziestych pierwszym, solistą T. Wielkiego w Warszawie. Zaangażowany w 1935 do Baletu Feliksa Parnella, występował z nim niemal z całej Europie, m.in. kilkakrotnie w Paryżu (Opera Cornique, Trocadero, Casino de Paris), w Niemczech, a także na scenach krajowych, m.in. w warsz. t. Wielka Rewia (głównie w duecie z żoną Alicją Halamą), w T. Wielkim, w krak. T. Bagatela. W 1937 został pierwszym solistą Polskiego Baletu Reprezentacyjnego, z którym występował m.in. w Paryżu. (T. Mogador), Londynie (Covent Garden), Berlinie, Marsylii, Lyonie, Brukseli, Luksemburgu, Kownie i na Wystawie Światowej w Nowym Jorku (czerwiec 1939). Tańczył m. in. Pierrota ("Pierrot i Colombina"), Mistrza Twardowskiego ("Baśń krakowska" Kondrackiego), Narzeczonego ("Pieśń o ziemi naszej" Palestra), Harnasia ("Harnasie" Szymanowskiego). Nadal też duet Alicja Halama-Konarski gościł często w warsz. t. Wielka Rewia oraz t. Ali-Baba. W 1940 oboje znaleźli się w zespole T. Polskiego w Paryżu, skąd po upadku Francji przedostali się do Anglii i we wrześniu t.r. Konarski założył w Londynie Anglo-Polish Ballet, z którym jako solista i kier. art. odbył kilka tournées po Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii. Ponadto w wielu krajach prezentował w duecie z żoną tańce klasyczne. W późniejszych 1. prowadził w Londynie lokal Polonii brytyjskiej "Daquis", miejsce spotkań przedstawicieli środowisk twórczych. Źródło: Almanach sceny polskiej 1984/1985. Tom XXVI. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1989.