Osoby

KOPCZYŃSKA Laura Helena, zamężna Mężnicka (27 lutego 1909 Warszawa – 15 września 1986 Warszawa),

aktorka. 

Byk córką Bronisława Kopczyńskiego, znanego malarza akwarelisty i scenografa, i śpiewaczki Lucyny z Kozłowskich, pseudonim Kobron (oboje zob. t. 1); siostrą Onufrego Kopczyńskiego, kompozytora, pianisty i publicysty; żoną oficera Wojska Polskiego, Zdzisława Mężnickiego (ślub we wrześniu 1936 w Warszawie). Ukończyła w Warszawie siedem klas gimnazjalnych i kursy języków obcych, a w 1928 Kursy Wokalno-Dramatyczne Jadwigi H. Hryniewieckiej. W czerwcu 1929 zdała egzamin aktorski przed komisją Związku Artystów Scen Polskich w Warszawie i otrzymała „prawo angażowania się w dziale dramatu”. 

Na sezon 1930/31 zaangażowała się do Teatru Miejskiego w Toruniu. Od 1 grudnia 1931 do 31 maja 1932 występowała w Teatrze Jaskółka w Warszawie, a od 1 czerwca 1932 do końca sierpnia tego roku ponownie w Toruniu. Niecały sezon 1932/33 grała w Teatrze Miejskim w Lublinie, a po półrocznej przerwie, na sezon 1933/34 zaangażowała się do Miejskiego Teatru Kameralnego w Częstochowie. Później znowu wróciła do Torunia, gdzie w Teatrze Ziemi Pomorskiej była w sezonie 1934/35. Z zespołem toruńskim w 1934 (12 października, 23 listopada) i 1935 (1 lutego, 26 marca, 27 lipca) występowała w Gdańsku i w Sopocie, a w 1934 (13 listopada oraz 11 i 14 grudnia) także w Płocku. W Płocku była kilkakrotnie w 1936 z Zespołem Reduty. W sezonach 1936/37–1938/39 na scenie w Toruniu grała tylko dorywczo, ponieważ pracowała w tym mieście jako lektorka i spikerka w Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia; cieszyła się wtedy uznaniem i sympatią słuchaczy przede wszystkim ze względu na swój niski, ciepło brzmiący, radiofoniczny głos. 

W czasie II wojny światowej, w 1939–42 mieszkała w Warszawie, a potem na wsi. W 1941 i 1942 zagrała w trzech sztukach w jawnym Teatrze Komedia, z powodu nędzy, jak tłumaczyła w 1945 przed Sądem Koleżeńskim Związku Artystów Scen Polskich. Po wojnie zaangażowała się w sezonie 1945/46 do Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie i pozostała w nich do końca 1947/48. Później odeszła z teatru i na scenę już nie wróciła. Brała udział, w organizowanych cyklicznie przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Pałacu Kultury i Nauki, godzinach czytania dzieciom książek, także w przedstawieniach dla dzieci, organizowanych przez Jolantę Gall, granych w warszawskich domach kultury; współpracowała też z Polskim Radiem. W połowie lat 50. rozpoczęła pracę lektorki języka angielskiego w warszawskiej spółdzielni „Lingwista” i odtąd uczyła przez wiele lat, także po osiągnięciu wieku emerytalnego. 

Na scenie w Toruniu debiutowała we wrześniu 1930 niewielką rolą w Hamlecie, a potem grała m.in.: Annę (Don Juan Tenorio, 1930), Bertę (Ojciec, 1930), Grace (Roxy, 1931 i 1937), Etel (Dzikuska, 1931), Angelikę (Codziennie o piątej, 1931), Ludę (U mety, 1932), Antosię (Sprawa Moniki, 1932 i 1935), Polę (Porwanie Sabinek, 1932), Zuzię (Romans, 1934), Melę (Moralność pani Dulskiej, 1935), Orcia (Nie-Boska komedia, premiera 1 października 1936), Dziunię (Bracia Lerche, 1938). Dobrze śpiewała i tańczyła, występowała więc w często wystawianych w Toruniu rewiach, a także w operetkach i komediach muzycznych, np. jako Franceska (Miss Europa, 1931), Fanny (Polska krew, 1931). Dziewczęce warunki Kopczyńskiej sprawiały, że na scenie toruńskiej grała też w przedstawieniach dla dzieci, np. Lorcię (Jagienka i smok, 1931). W Lublinie wystąpiła jako Joas (Sędziowie, 1932); w Częstochowie jako Helena (Most, 1933), Janina (Różnie bywa), Viola (Aszantka, 1934). Po wojnie na scenach warszawskich zagrała Zośkę w Placówce (1945), Panią z okna w Drodze do świtu (1946), Żonę w Dwóch teatrach (1947). 

Bibliografia

Almanach 1986/87; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Iwo Gall – redutowiec, artysta teatru; Koczanowicz (il.); Konarska-Pabiniak: Repertuar; B. Kopczyński: Przy lampce naftowej. Wspomnienia 1882–1952, Warszawa 1959; Kruk: T. w Lublinie 1918–39; Kwaskowski s. 129, 174, 199, 273–280, 285–287, 301–304, 309, 312, 317; Małkowska: Teatr; Skwarczyńska: Trzy opracowania (il. na tabl. XLV); Kur. Warsz. 1930 nr 238; Pam. Teatr. 1980 z. 3–4 s. 450, 1997 z. 1–4 s. 104, 1999 z. 3–4 s. 270; Scena Pol. 1929 z. 16 s. 23, 1931 z. 6 s. 27; Scena i Widownia Warsz. 1948 nr 5; Życie Warsz. 1986 nr 218; Akta (fot.), ZASP; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Spis ZASP 1939, 1949; Almanach 1944–59; Inf. córki, Jolanty Marii Mężnickiej.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.