Obrazy kontra słowa
Jeżeli o jakości spektaklu miałby przesądzać wybitny tekst i wyśmienity reżyser, to adaptacja Antygony Sofoklesa w reżyserii Leszka Mądzika skazana jest na wielki sukces. Premiera spektaklu w sobotę w Teatrze Miejskim im. Gombrowicza w Gdyni.
Taka premiera nie zdarza się często. Antygona Sofoklesa jest nie tylko doskonałą antyczną tragedią i lekturą szkolną, ale jednym z najważniejszych tekstów w historii naszej cywilizacji. W Gdyni z tekstem tym zmierzy się twórca wybitny i w polskim teatrze wyjątkowy — Leszek Mądzik, założyciel, reżyser, scenograf i dyrektor Sceny Plastycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Akcja Antygony toczy się w ciągu doby przed zamkiem królewskim w Tebach. niedługo po śmierci Edypa. Walkę o tron toczą synowie króla — Polinik i Etokles — w której obaj giną. Nowym władcą Teb zostaje Kreon, który uznaje Polinika za zdrajcę i zakazuje pochowania jego zwłok. Antygona staje przed dramatycznym wyborem: czy pochować brata, jak to nakazuje religia. Czy wypełnić wolę rozgniewanego władcy? W końcu decyduje się na to pierwsze, co pociąga za sobą szereg tragicznych wydarzeń.
W tytułową rolę wcieli się Agata Moszumańska, która dołączyła do zespołu Teatru Miejskiego im. Gombrowicza w połowie zeszłego roku. Zagrała już w Gdyni w podwójnej drugoplanowej roli w Rock’n’Rollu Toma Stopparda w reż. Krzysztofa Babickiego, ale na swoim koncie ma też większe osiągnięcia: wcielała się m.in. w Hermię w Śnie nocy letniej oraz Beatrycze w Wiele hałasu o nic Williama Szekspira czy Sonię w Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego. Kreona zagra doświadczony Dariusz Szymaniak były wieloletni aktor Teatru Wybrzeże. Warto też zwrócić uwagę na autora przekładu tragedii Sofoklesa — tekst, który usłyszymy ze sceny w Gdyni, spolszczył Stanisław Hebanowski, wybitny twórca teatralny związany z Trójmiastem, wieloletni kierownik artystyczny Teatru Wybrzeże.
Leszek Mądzik, reżyser Antygony, jest artystą aktywnym nieprzerwanie od ponad czterdziestu lat (niezależną Scenę Plastyczną KUL założył w 1969 roku). Spektakle Sceny Plastycznej to widowiska niezwykłe, pozbawione słów, akcji i tradycyjnie rozumianych postaci. Reżyser operuje przede wszystkim światłem, dźwiękiem i scenografią; to praktycznie ciąg następujących po sobie niespiesznych obrazów, których częścią stają się aktorzy. Jak niesamowity jest to teatr, trójmiejscy widzowie mogli przekonać się w 2007 roku, kiedy Scena Plastyczna przywiozła z Lublina dwa przedstawienia: Odchodzi i Bruzda. Mądzik prócz autorskich spektakli w swoim teatrze reżyserował także na scenach repertuarowych w Polsce i za granicą — m.in. w Niemczech, Hiszpanii, Francji i Portugalii.
Gdyńskie przedstawienie będzie drugim podejściem założyciela Sceny Plastycznej do tragedii Sofoklesa. W 1995 roku w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (kierowanym zresztą wówczas przez Krzysztofa Babickiego, obecnie dyrektora Teatru Miejskiego) powstała Antygona wyreżyserowana przez Annę Chodakowską — aktorkę i odtwórczynię tytułowej roli — ze scenografią w inscenizacji Mądzika. Ciekawostką jest fakt, że autorką kostiumów w Lublinie była Zofia de Ines, zaproszona do współpracy również przy gdyńskiej Antygonie. Po premierze w Teatrze im. Osterwy krytycy jednym glosem chwalili niezwykłe, plastyczne i poruszające obrazy, wyczarowane na scenie przez Leszka Mądzika i ganili aktorów, którzy nie dorównali tej wizji.
Tym razem ten wyjątkowy twórca teatralny za cały spektakl odpowiada sam. A efekt powinien być niezwykły i zaskakujący. W końcu tragedia Sofoklesa zbudowana jest na słowie (w dialogach pojawia się wiele informacji o wydarzeniach, które rozegrały się poza sceną i czasem akcji, a są konieczne do zrozumienia fabuły), a Mądzik w swoich autorskich przedstawieniach ze słów — na korzyść poruszających, statycznych obrazów — rezygnuje. Jak będzie wyglądała Antygona Sofoklesa i Leszka Mądzika? Przekonamy się już w sobotę.
Sofokles Antygona, przekład Stanisław Hebanowski, reżyseria Leszek Mądzik, kostiumy Zofia de Ines, choreografia Zbigniew Szymczyk, muzyka Marek Kuczyński, obsada: Agata Moszumańska, Marta Kadłub, Dariusz Szymaniak, Maciej Wizner, Mariusz Żarnecki, Grzegorz Wolf, Andrzej Redosz, Beata Buczek-Żarnecka, Rafał Kowal oraz Małgorzata Tatarczyk, Dorota Lulka, Elżbieta Mrozińska, Monika Babicka, Leon Krzycki, Bogdan Smagacki, Szymon Sędrowski, Piotr Michalski, Marcin Franc (gościnnie)/Piotr Jacek Makowski (gościnnie), Dawid Pelowski (gościnnie)/Piotr Lewicki (gościnnie). Teatr Miejski im. Gombrowicza w Gdyni (ul. Bema 26), premiera w sobotę, godz. 19, bilety 40 zł.
