Artykuły

Changik Oh pochodzi z Korei Południowej, Matina Caiafa to Greczynka, a Natalia Palshina przyjechała z Rosji - grupa tancerzy baletowych z całego świata chce na deskach Teatru Nowego Proxima pokazać dramat likwidacji krakowskiego getta.

- Zauważyłam, że każdego roku w Marszu Pamięci, w kolejne rocznice likwidacji getta, przychodzi coraz mniej osób. Chciałam to zmienić - mówi Agnieszka Jachym, pomysłodawczyni i choreograf przedstawienia "Getto krakowskie", które 10 i 11 marca będzie można obejrzeć w teatrze Teatrze Nowym Proxima.

Wykluczeniu przeciwstawić tolerancję

Agnieszka to absolwentka krakowskiej szkoły baletowej. Od kilku lat występuje i mieszka w Niemczech, ostatnio w Berlinie. Wymyśliła, że do przedstawienia baletowego o śmierci i wykluczeniu zaprosi tancerzy z różnych stron świata, których poznała w ostatnich latach podczas przedstawień i warsztatów. - Bardzo mi zależało na tym, żeby wykluczeniu przeciwstawić tolerancję i dialog międzykulturowy, dlatego obsada mojego przedstawienia jest międzynarodowa - opowiada.

Stąd na scenie artyści z tak wielu krajów - Kenan Dinkelmann jest z Niemiec, Annabel Koele z Holandii, Iacopo Loliva i Lorenzo Ponteprimo z Włoch, a Karol Miękina jest Polakiem. Są też tancerze z Korei Płd., Grecji i Rosji.

- Wszystkie te osoby, a właściwie ich rodziny, w jakimś sensie zostały dotknięte wojną. Można powiedzieć, że w tym przedstawieniu prawnuki chcą opowiedzieć o traumie swoich przodków - dodaje.

Przedstawienie oparte jest na książce Stelli Mueller-Madej "Dziewczynka z listy Schindlera. Oczami dziecka", w której bohaterka spisała swoje wojenne wspomnienia oraz rozmowach z Niusią Horowitz-Karakulską, która razem z autorką książki przeszła obozową gehennę.

Beztroski świat dziecka

Stella (10 lat) wraz z bratem (14 lat) i rodziną w 1940 roku zostają zamknięci w krakowskim gettcie. Potem, w 1942 roku, trafiają do Płaszowa, a następnie do Brzezinki. W październiku 1944 odesłani zostają do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Dzięki staraniom wuja bohaterka wraz z rodziną została wpisana na listę Schindlera i z innymi więźniami wysłana do fabryki Brunnlitz na Morawach, gdzie pracowała jako tokarz do wyzwolenia w maju 1945 roku.

Stella Mueller-Madej po zakończeniu wojny wróciła do Krakowa, gdzie w 1952 r. ukończyła gimnazjum. Siedem lat później wyjechała na pewien czas do Stanów Zjednoczonych i znów wróciła do Krakowa, gdzie mieszkała do końca życia. Zmarła 7 lutego 2013 roku.

Książka zderza beztroski świat dziecka, potem nastoletniej dziewczynki z okupacyjną rzeczywistością. Niesie przez to ogromną dawkę emocji. - Bardzo chciałam zmierzyć się z tym projektem i z tą historią. Opowiedzieć poprzez balet, jak to jest, gdy trafia się do miejsca, w którym "niczego nie można chcieć albo nie chcieć. Umiera się, kiedy chce się żyć, a żyje się, kiedy pragnienie życia mija" - opowiada Agnieszka Jachym. - Żadna z występujących osób do tej pory nie mierzyła się z taką tematyką i takimi emocjami, w których trzeba oddać wszechobecny głód, chłód oraz strach przed utratą własnego życia, bliskich czy własnej godności - dodaje.

MARSZ PAMIĘCI

13 i 14 marca 1943 roku zlikwidowane zostało krakowskie getto. Uroczystości rocznicowe odbywają się przy wsparciu i pod patronatem prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusza Jakubowicza oraz dyrektora Festiwalu Kultury Żydowskiej Janusz Makucha.

Marsz Pamięci odbędzie się w niedzielę - 11 marca. Wyruszy z pl. Bohaterów Getta o godzinie 12, trasa wiedzie pod pomnik na terenie byłego obozu KL Płaszów.

W tym roku Marszowi towarzyszą dwa inne wydarzenia - spektakl teatru tańca "Getto Krakowskie" w choreografii Agnieszki Jachym w Teatrze Nowym Proxima (10 i 11 marca, godz. 19.00) oraz koncert orkiestry "Józefina" w synagodze Tempel (11 marca, godz. 17.00) zorganizowany przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie.