Światowe rewelacje na scenie
Teatr Pieśń Kozła z Anną Marią Jopek, Teatr Biuro Podróży, Teatr Kana i Kristen to goście tegorocznych Dni Sztuki Współczesnej, które odbędą się w dniach 24 — 28 maja.
— Dni Sztuki Współczesnej organizowane są w naszym mieście już od 1985 roku — mówi Rafał Rudnicki, zastępca prezydenta Białegostoku. — Przez lata ten festiwal wyrósł na jedną z czołowych imprez Białostockiego Ośrodka Kultury. Jest to najstarsze i największe tego typu wydarzenie w regionie.
Odbędzie się już po raz trzydziesty drugi. To propozycja dla osób ceniących odważne i nowatorskie projekty artystyczne, gotowych na spotkania z twórcami o wyraźnej wizji. Przez ostatnie 31 lat w trakcie tego festiwalu wystąpiło wielu artystów z Polski i świata, m.in. z Japonii, Niemiec, Francji, Białorusi, Izraela czy Rumunii. I teraz zaprezentują się artyści z różnych zakątków kuli ziemskiej.
Niesamowita Anna Maria Jopek
Pierwsze wydarzenie towarzyszące Dniom Sztuki Współczesnej odbyło się 18 maja. To wernisaż wystawy fotografii Aliny Gabrel-Kamińskiej w foyer kina Forum. Finał powinien przyciągnąć wielu gości spoza Podlasia: wrocławski Teatr Pieśń Kozła zaprezentuje 28 maja w Sali Forum mistyczny projekt inspirowany pieśniami gaelic Return to the voice z udziałem Anny Marii Jopek .
Teatr Grzegorza Brala, który podbija świat, najpierw pojechał ze spektaklem na Fringe Festiwal w Edynburgu. Zachwycił publiczność oraz krytyków, a telewizja BBC nakręciła o wrocławskim przedstawieniu 30-minutowy dokument.
— Ten projekt to pretekst, by opowiedzieć o tym, czym jest rdzenna kultura, ten szczególny rodzaj esencji człowieczeństwa — tłumaczy Grzegorz Bral, reżyser spektaklu i dyrektor Teatru Pieśń Kozła. — Współczesna muzyka nie służy udziałowi człowieka w kosmosie, tylko w „rynku sztuki". Jeszcze sto lat temu tradycyjny śpiew spełniał wiele społecznych, religijnych, medycznych funkcji. Nie był jednak na sprzedaż. My chcemy integrować się ze słuchaczami.
Fascynujące jest to, że spektakl z Polski, choć z udziałem szkockich aktorów, był pierwszą od niemal 70 lat tak dużą prezentacją kultury gaelic w Szkocji. Fiona Shepherd, krytyk „The Scotsman", zauważyła, że Teatr Pieśń Kozła słynie z perfekcyjnych i emocjonalnych przedstawień, ale najnowszy projekt jest wydarzeniem szczególnym. „To nie jest kopia tradycji" — napisała Shepherd. „To nowe, potężne brzmienie, zakorzenione w muzyce sakralnej".
Przygotowania zaczęły się od poszukiwań tradycji, w której są zauważalne wpływy celtyckie, być może druidyczne oraz Koptów i Wikingów. Grzegorz Bral odbył cztery wyprawy badawcze: dwie na wyspę Skye, jedną na Harris i Lewis. Bezcenna okazała się też wyprawa do archiwum Biblioteki Muzycznej w Edynburgu. Efektem był zbiór kilkuset pieśni gaelic, z których do spektaklu wybrano kilkanaście.
Szczególne wrażenie na szkockich widzach zrobiła Anna Maria Jopek. Podobnie powinno być w Białymstoku.
Dla dorosłych i dzieci
Do Białegostoku powraca Teatr Biuro Podróży. Twórcy legendarnego spektaklu Carmen Funebre po raz kolejny zmierzą się z trudnym tematem wojny. Cisza w Troi to przejmująca opowieść o uchodźcach, ich masowym exodusie na niespotykaną skalę, wywołującym lęk w całej Europie.
Ludomir Franczak przedstawi projekt z pogranicza teatru, sztuk wizualnych i dokumentalistyki. Punktem wyjścia Życia i śmierci Janiny Węgrzynowskiej jest postać artystki, która całkowicie poświęciła się pracy twórczej, pozostając zarazem osobą nieznaną publiczności i środowisku artystycznemu.
Studium toksycznych relacji w małym zamkniętym rodzinnym układzie matka - syn, w którym trwa nieustająca walka o władzę, o dominację, zaprezentuje Centrala 71/Supernova. Spektakl muzyczny Matka Gyubala Wahazara otrzymał główną nagrodę Tukan Off na 33. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu.
W programie znalazły się także spektakle dla dzieci. Młodzi aktorzy z Wydziału Sztuki Lalkarskiej Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza zaprezentują spektakle Nazywam się wojna, czyli historie dzieci, które doświadczyły koszmaru wojny oraz Amor Omnia Vincit, opowieść o życiu pisarza Hansa Christiana Andersena. Z kolei Wędrowny Teatr Lalek Małe Mi zaprosi dzieci na spektakl plenerowy Tuwim Julek — para buch, frazy w ruch według scenariusza Marty Guśniowskiej oraz Joanna.Johanna.Johanan z muzyką na żywo Jacka Mazurkiewicza o znalezionej w poniemieckim domu na Dolnym Śląsku pięknej lalce.
Zobaczymy też spektakl Korekta czeskiej VerTeDance Company, który został obsypany nagrodami — m.in. Herald Angel Award na festiwalu Fringe w Edynburgu. Z kolei Teatr Kana zagra Projekt: Ojciec. Robert Nižník związany z VerTeDance i grupą Farma v jeskyni poprowadzi warsztaty master class „"Ukryty przeciwnik" — dla aktorów i tancerzy.
Dni Sztuki Współczesnej zawitają także w galerii R5, której istnienie zapoczątkowała ekspozycja poświęcona historii budynku przy ul. Raginisa 5. Wystawa „Uparta obecność" to kolejny krok w eksploracji miejsca. Magdalena Franczak i Paweł Matyszewski zadziałają w przestrzeni, wydobywając z niej ukryte bądź nieuświadomione wątki i motywy. Artyści zaproszą także na „Kwiatostany" — warsztaty, podczas których zostaną przygotowane kwiatowe wypieki.
