Ofensywa Glińskiego
Malta pod ostrzałem, winna Klątwa.
Wicepremier i minister kultury Piotr Gliński szantażuje finansowo festiwal Malta w Poznaniu. Ministrowi nie odpowiada kurator tegorocznej edycji Oliver Frljić — bo wyreżyserował głośny spektakl Klątwa. Wypłatę pieniędzy dla Malty Gliński uzależnia od odwołania kuratora.
„Mogę powiedzieć, że choć nasza umowa z Maltą jest trzyletnia, to w tym roku jej nie podpiszę, jeżeli Oliver Frljić będzie tam kuratorem. Boleję nad tym, bo temat — Bałkany — zapowiada się ciekawie. Ale bez tego pana" — stwierdził Gliński w wywiadzie dla miesięcznika „WPiS — Wiara, Patriotyzm i Sztuka".
Jeśli Gliński spełni groźbę, to pokaże, że nad przestrzeganie umów przedkłada polityczną zemstę. W 2016 r. Malta otrzymała od jego resortu finansowanie w kwocie 300 tys. zł rocznie. To ok. 6 proc. kosztów festiwalu, którego budżet przed rokiem wyniósł 5 mln zł. Ministerialne środki przyznano w otwartym konkursie, a umowę zawarto na trzy lata.
„Przypuszczamy, że fundusze odebrane Malcie pójdą na budowę kolejnej świątyni. Taka polityka ma na celu nie dopuścić do krytycznego myślenia, tylko wzmagać dogmatyczną indoktrynację" — skomentowali słowa Glińskiego Frljić i jego współpracownik Goran Injac.
„Kilku trochę opętanych ludzi" — mówi w wywiadzie dla „WPiS" o twórcach Klątwy Gliński. Przestrzega przed zgubnymi wpływami Zachodu, jakby sam był opętany przez ducha jakiegoś twardogłowego sekretarza. Wicepremier kreśli też plan kulturowej kontrrewolucji: „Musimy budować niektóre instytucje całkiem od nowa, instytucje, które będą ludzi wychowywać zgodnie z uznanymi wartościami, zgodnie z duchem dobra wspólnego".
„Od nowa" ma być zbudowane np. dopiero co otwarte Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Obraz wojny jako konfliktu globalnego i dramatu ludności cywilnej ma ustąpić sławieniu polskiego oręża. Budowana przez osiem lat nowoczesna instytucja zostanie połączona z powołanym niedawno „pisowskim" Muzeum Westerplatte, jak dotąd istniejącym na papierze. NSA uchylił właśnie wyrok ws. uchybień proceduralnych resortu w sprawie połączenia.
Pod znakiem zapytania stoi też przyszłość Starego Teatru w Krakowie — konkurs na jego dyrektora rozpisano zdecydowanie za późno, by ewentualna zmiana mogła przebiec bez szkody dla instytucji. Jeśli Jan Klata — który bierze udział w konkursie — nie będzie kontynuował pracy w Krakowie, scenę czeka w najlepszym razie rok zastoju. Chyba że zastój będzie na rękę komuś, kto w imieniu Glińskiego ma budować Stary Teatr „od nowa"?
Zespół Malty przypomina, że nazwiska kuratorów i założenia programowe ogłosił już w 2015 r., a więc dwa lata przed warszawską premierą Klątwy. I zapowiada, że na festiwalu zostanie zaprezentowany program Frljicia. Malty i jej kuratora broni prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak (ratusz daje na Maltę 2 mln 630 tys. zł): „Konsekwentnie stoję na stanowisku, że kultury i sztuki się nie cenzuruje. Umów należy dotrzymywać, a ta zawarta między Fundacją Malta a ministerstwem nie uzależnia przecież dotacji od doboru kuratora czy programu artystycznego. Bulwersujące jest uzależnianie finansowania imprezy kulturalnej od subiektywnej oceny ministra".
Jaśkowiak zaproponował też Glińskiemu wspólne obejrzenie Klątwy, której żaden z polityków nie widział. „Być może rozwieje to obawy" — napisał.
Jasne stanowisko prezydenta z Platformy jest ważne, bo kulturę dewastuje nie tylko PiS. Ceniony na całym świecie Teatr Polski we Wrocławiu zniszczyli dolnośląscy samorządowcy, m.in. bezpartyjni i z PSL. Z kolei nagradzanemu na festiwalach zespołowi aktorskiemu Teatru Polskiego w Bydgoszczy grozi właśnie zwolnieniem prezydent Rafał Bruski z PO. Dyrektora teatru już się pozbył, zresztą z poparciem ministerstwa.
Jak daleko posunie się kulturalna ofensywa prawicy, zależy też od postawy samorządowców, organizacji pozarządowych czy liberalnych mediów. Nie dajmy się wychowywać Glińskiemu.
